1Daha henüz 12 yaşındayken babasının isteğiyle tahta çıkmıştır Fatih Sultan Mehmet. Babası II. Murat Han’dır. Ancak Osmanlı’nın o zamanki şartları ve yaşının küçüklüğü yüzünden tahtını iki yıl kadar sonra, 1446 yılında kendi isteğiyle tekrardan babasına bırakmıştır.
2İkinci kez tahta çıktığında 19 yaşında bir gençti. İstanbul’un fethi için Musluhiddin ve Saruca Serkan gibi Osmanlı mühendislerine ve Macar Urban’a, Edirne’de “şahi” adı verilen toplar döktürdü.
3İstanbul’u fethettiğinde sadece 21 yaşındaydı. İstanbul’un fethiyle Orta Çağ’ı kapatıp Yeni Çağ’ı açan Sultan Mehmet, fetihten sonra “Fatih” unvanını aldı.
4İstanbul fethedildikten sonra, Bizanslı birçok yüksek rütbeli kişi Fatih’e katılmıştır. Rum yazar İmrozlu Kritovulos bu isimlerin başında gelir.
5Şehir düştükten sonra Fatih kendi fethinden dersler çıkardı. Roma’dan, Bizans’a kalan surların İstanbul’un savunmasında yetersiz kaldığını gördü. Bu nedenle, gözcülük için üç kule daha ekletip Yedikule’yi yaptırdı.
6Zevk ve sefadan hoşlanmazdı. İdari ve askeri çalışmalar zamanının çoğunu alırdı. İlime büyük önem verirdi. Devrin önemli âlimlerinin ilim ve irfanından yararlanmaya çalışırdı. Bilime meraklıydı. Büyük bilim adamlarını İstanbul’a getirtti.
7Çok sayıda lisan konuşuyordu. Türkçenin yanında Yunanca, Arapça, Latince, Farsça, İbraniceyi ana dili gibi konuşurdu. Rumca ve Sırpça da bildiği düşünülüyor.
8Şairler, sanatkârlar ve alimlerle sıklıkla bir araya gelir sohbet ederdi. Özellikle hocası Akşemseddin, en çok değer verdiği alimlerden biridir. İtalyan kültürüne meraklıydı. Hatta son seferi de bugünkü İtalya topraklarınaydı.
9Fatih, Avni mahlası ile divanlar yazdı. Mahiyetindeki 185 şairden 30’unu maaşa bağladı. Okumayı severdi. Kanuni’den çok önce, bir kanunname ve bir anayasa hazırlattı.
10Topkapı Sarayı’nda, içlerinde Aristotales ve St Thomas Aquinas’a ait eserlerin bulunduğu büyük bir kütüphane kurmuştur. Çağdaş tarih yazıcılığı Osmanlı’da Fatih dönemiyle başlamıştır.
11Prof. Dr. Süheyl Ünver, 1940 yılında Topkapı Sarayı’nda bir defter buldu. Bu defter Fatih’in çocukluk defteriydi. Defterde kendi çizimi olan at başları, leylek, baykuş, kartal figürleri vardır.
12Fatih’in en sevdiği oğlu Şehzade Mustafa idi. Şaibeli ölümü onu kahretti. Venedikli seyyah yazar Giovanni Maria Angiolello, Şehzade Mustafa’nın hizmetindeydi.
13Osmanlı tebaasındaki tüm dinlere mensup halka eşit mesafedeydi. 1481 yılına kadar tahtta kaldı. Bizzat 25 sefere katıldı. Otlukbeli’de Uzun Hasan’ı yenince, zaferini kutlamak için 40 bin esiri serbest bıraktı. 900 bin km olan Osmanlı topraklarını, 2 milyon 214 bin km’ye çıkardı
14Venedik Kralı tarafından planlanan on dört suikast girişiminden sağ kurtulmayı başardı.
15Çok hasta olmasına rağmen sefere çıktı, gut hastası (nikris) olduğu için ata binmesi en son yapılacak şeydi. Üsküdar’ı geçerken hastalandı. Gebze’de 3 Mayıs 1481’de vefat etti. Kabri, İstanbul’daki Fatih Camii’nin yanındaki türbededir.
16Hristiyanlar tarafından, Osmanlı Türkleri’nin İstanbul’u fethettiği gün “dünyanın sonu” şeklinde tanımlandı. Son yapılan anketlere göre, akla ismi ilk gelen Osmanlı sultanı olmuştur. Birçok tarihçiye göre Fatih, devlet-i ebed müddet geleneğinin son hükümdarıydı.
